16. lipca 2023
godz. 16.30

Silvius Leopold Weiss.
Mistrz lutni na usługach Sobieskich  

LUTEDUO PLUS
Anna Kowalska – lutnia barokowa
Anton Birula – lutnia barokowa
Alisa Birula – organy* 

Silvius Leopold Weiss (1687-1750)
• Uwertura c-moll*
• Suita g-moll (Prelude, Allemande, Passepied, Bourée, Sarabande, Gigue, Ciaccona)

***przerwa*** 

• Suita C-dur (Prelude, Allemande, Courante, Sarabande, Presto)
• Siciliana & Presto c-moll*
• Suita a-moll „L’Infidele” (Entrée, Courante, Musette, Menuet, Sarabande, Païsanne)
• Ciaccona A-dur*

LUTEDUO PLUS

LUTEDUO Anna Kowalska i Anton Birula pragną zwrócić uwagę na długo zapomniany repertuar na dwie lutnie barokowe. Zafascynowani utworami powstałymi u schyłku historii lutni, chcą dziś popularyzować tę wspaniałą muzykę. Ukazujący kontrastujące style różnych kultur Baroque Insight prowadzi przez uroczyste kompozycje wspaniałych włoskich lutnistów. Duży projekt Lute Duo poświęcony jest muzyce J.S. Bacha – jego dziełom na lutnię solo oraz transkrypcjom lutniowym kompozycji skrzypcowych, wiolonczelowych i innych. Ostatni wyjątkowy program jest poświęcony rekonstrukcjom oraz aranżacjom duetów S.L. Weissa na 13-chórowe lutnie barokowe. W roku 2017 w ramach festiwalu FCCH Early Music Season w Pekinie i Wuhanie (Chiny) Anna i Anton rozpoczęli realizację pierwszego w historii lutni programu „Bach meets Weiss” składającego się z wyłącznie z duetów Silviusa Leopolda Weissa i Jana Sebastiana Bacha. Anna i Anton z powodzeniem prezentowali swoje projekty koncertowe na międzynarodowych festiwalach muzycznych w Austrii, Belgii, Bułgarii, Chinach, Chorwacji, Czechach, Estonii. Francji, Finlandii, na Litiwe, Łotwie, Niemczech, Holandii, Mołdawii, Polsce, Rosji, Rumunii, Szwajcarii, Ukrainie i we Włoszech.

Anna Kowalska studiowała lutnię u prof. Toyohiko Satoh, Nigela North’a i Joachima Helda w Królewskim Konserwatorium w Hadze. Zanim zajęła się instrumentami historycznymi odebrała profesjonalne wykształcenie w zakresie gry na gitarze klasycznej. Muzyczne zainteresowania Anny sięgają daleko poza świat muzyki dawnej. Ojciec, amatorsko, ale bardzo dobrze, grał na akordeonie i zawsze wspierał wszystkie zainteresowania muzyczne córki. Rodzice byli często pierwszymi osobami, od których dowiadywała się o różnych gatunkach muzyki klasycznej czy popularnej. Zaznajomili Annę m.in. z tradycyjną muzyką celtycką, dzięki temu granie na koncertynie angielskiej i skrzypcach jest jej pasją, którą łączy z miłością do lutni i instrumentów szarpanych. Anna  prowadzi klasę lutni w Akademii Muzycznej im F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy.

Anton Birula rozpoczął swoją edukację muzyczną na fortepianie oraz gitarze, a na początku lat 90. ukończył również studia fotograficzne specjalizując się w fotografii artystycznej. Praca nad zdjęciami w ciemni była okazją, aby przesłuchać ogromną ilość muzyki, zwłaszcza nagrań z dziedziny wykonawstwa historycznie poinformowanego. Sprawiło to, że Anton zainteresował się muzyką dawną, a przede wszystkim utworami lutniowymi Silviusa Leopolda Weissa oraz Jana Sebastiana Bacha. Ta fascynacja zaprowadziła go do Holandii oraz Niemiec, gdzie studiował lutnię u prof. Toyohiko Satoh w Królewskim Konserwatorium w Hadze oraz u prof. Konrada Junghaenela w Hochschule für Musik w Kolonii. Szczególnie zainteresowały go transkrypcje na lutnię barokową solowych utworów skrzypcowych i wiolonczelowych J.S. Bacha. Anton Birua prowadzi klasę lutni w Akademii Muzycznej im F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy.

Alisa Birula (ur. 2003) rozpoczęła edukację muzyczną w 2010 roku w ZPSM im. K. Szymanowskiego nr 4 w Warszawie w klasie prof. Marii Grzebalskiej na fortepianie, w roku 2015 zaczęła naukę gry na organach w klasie prof. Emilii Dziubińskiej. Doskonaliła umiejętności podczas lekcji i warsztatów m.in. u prof.: Michała Markuszewskiego, Piotra Rachonia, Urszuli Bartkiewicz, Marii Erdman, Zofii Antes, Wolfganga Seifena, Vincenta Dubois, Johanna Vexo, Ennio Cominetti, Vincenta Ranger, Dmitry'a Zubov, Evgueni’ego Sinaiski. Obecnie Alisa jest studentką Uniwersytetu Sztuk w Rotterdamie (Codarts University of the Arts) na wydziale organów.
Urodzony w Grottgau (Grodków) na Śląsku Silvius Leopold Weiss (1787-1750) związał swoje życie z rodem Sobieskich. Grywał na ich dworze w Ohlau (Oława), a w 1710 roku wyjechał z Aleksandrem Sobieskim do Rzymu. Prawdopodobnie bywał też gościem na rzymskim dworze matki Aleksandra królowej Marii Kazimiery. Po śmierci swego mocodawcy (1714) działał w kilku czołowych ośrodkach muzycznych środkowej Europy. Ostatecznie osiadł w Dreźnie jako nadworny lutnista Augusta Mocnego. Jego kunszt wykonawczy był powszechnie podziwiany. Uchodził w tym względzie nie tylko za wirtuoza imponującego umiejętnościami technicznymi, ale i za nowatora, co było dodatkowo uzasadnione tym, że dokonał w budowie lutni zmian umożliwiających wydobycie pełniejszego i bardziej donośnego dźwięku. Silvius Leopold Weiss był biegłym solistą i kameralistą, potrafił improwizować i – podobnie jak większość wirtuozów działających w jego czasach – komponował na swój instrument. Napisał ponad tysiąc utworów solowych i kameralnych, w tym wiele sonat na lutnię solo, suit, galanterii, triów, koncertów, kompozycji okolicznościowych. Pod względem wyborów gatunkowych, formy i środków warsztatowych odpowiadają one wzorom muzyki włoskiej i niemieckiej późnego baroku, pielęgnowanym także przez innych kompozytorów związanych z drezdeńskim dworem Augusta Mocnego: Antonio Lottiego, Johanna Joachima Quantza czy Johanna Georga Bendę. Niektóre z kompozycji Weissa, jak np. galanterie (drobne kompozycje obliczone na epatowanie finezją muzycznej wypowiedzi) zdają się zapowiadać styl „wzmożonej uczuciowości”, charakterystyczny dla ostatnich dekad XVIII wieku.

Magdalena Dziadek